Fransız milletvekili, Tein'in serbest bırakılmasını istedi

Fransa'da aylardır tutuklu bulunan Yeni Kaledonya'nın önde gelen bağımsızlık hareketi Kanak Sosyalist Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLNKS) lideri Christian Tein'in serbest bırakılması çağrısı, Fransız muhalif milletvekili Bastien Lachaud'dan geldi. Lachaud, Tein'in Fransa'da siyasi tutuklu olarak nitelendirildiğini belirterek, FLNKS liderinin serbest bırakılmasını ve Yeni Kaledonya'da barış sürecine katkıda bulunmasını istedi.

Lachaud, X hesabından yaptığı açıklamada, Tein'in tutukluluk koşullarını yerinde incelemek için Mulhouse-Lutterbach Cezaevini ziyaret ettiğini ve Tein'in uzun süre ailesinden uzak kalmasının önemli bir sorun teşkil ettiğini vurguladı. Lachaud, Tein'in Yeni Kaledonya'nın özgürlüğü ve kapsamlı barış anlaşması müzakerelerinde kritik bir rol oynayabileceğini ifade etti.

FRANSA'NIN YENİ KALEDONYA'DAKİ POLİTİKASI

Fransa'nın 17 bin kilometre uzaklıktaki kolonisi Yeni Kaledonya'da, bağımsızlık yanlılarıyla 1998'de imzalanan anlaşmaya aykırı olarak yerli halkın seçimlerdeki etkisini azaltacak bir anayasa reformu girişiminde bulunması, bölgedeki bağımsızlık yanlıları arasında büyük bir tepkiyle karşılandı. Yeni Kaledonya'nın yerli halkı Kanaklar, anayasal reformun Noumea Anlaşması'na aykırı olduğunu belirtiyor.

Fransız hükümeti, anayasa değişikliği ile en az on yıldır adada yaşayan Fransızların yerel seçimlerde oy kullanabilmesini sağlamak istiyor. Ancak bu reform, yerli halkın oy kullanma hakkını sınırlı olarak tanıyan 1998 Noumea Anlaşması'na ters düşüyor. Tepkiler üzerine Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, anayasal reformu askıya aldı ancak geri çekmedi.

GÜVENLİK GÜÇLERİ VE İNSAN HAKLARI SORUNLARI

Fransız yönetimi, 13 Mayıs'ta bağımsızlık yanlılarına karşı harekete geçerek adaya üç binden fazla güvenlik gücü sevk etti. Bu operasyonlar sırasında 11 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı. BM raportörleri, son üç ayda adada keyfi gözaltılar ve kaybolma vakaları yaşandığını bildirdi. Yeni Kaledonya'nın yerli halkı, anayasal reformun yürürlüğe girmesi halinde, adadaki Fransız seçmen sayısının artacağını ve bu durumun yerli halkın siyasi etkisini daha da azaltacağını düşünüyor.

Anayasal reformun yürürlüğe girmesi için Fransız Parlamentosu'nun iki kanadının bir araya geldiği Kongre'de kabul edilmesi gerekiyor.