Tüketiciyi koruma teklifi Meclis'te: Yanıltıcı reklama cezalar 10 kat artacak

TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu, tüketicinin korunmasına yönelik 14 maddelik yasa teklifini kabul etti. Reklamlar ve haksız ticari uygulamalarla ilgili mevcut para cezalarının yetersiz kalması nedeniyle, caydırıcılığı artırarak tüketicilerin daha etkin korunmasını sağlamak amacıyla düzenlemeler yapıldı.

YANILTICI REKLAMA CAYDIRICI CEZALAR

Bu teklif ile yanıltıcı reklam ve haksız ticari faaliyetlerde bulunanlara uygulanan idari para cezaları 10 kat artırılacak. Yerel platformlarda yükümlülüklere aykırı davrananlara, "3 aya kadar tedbiren durdurma" veya "tedbiren durdurma yaptırımı" veya "60 bin Türk Lirasından 600 bin Türk Lirasına kadar idari para cezası" uygulanacak.

Ülke genelinde gerçekleşen aykırılıklarda, ceza 600 bin Türk Lirasından 6 milyon Türk Lirasına kadar çıkabilecek. Denetimlerde yetkili kişi veya kuruluşlara her türlü bilgi ve belgenin doğru şekilde sunulmaması durumunda, 7 gün içinde doğru bilgi ve belgelerin verilmesi veya yerinde inceleme imkanı sağlanması ihtar edilecek.

İhtara rağmen aykırılık devam ederse, 80 bin Türk Lirasından az olmamak üzere, aykırılığın gerçekleştiği tarihten bir önceki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerin yüzde biri oranında idari para cezası verilecek. Yanlış bildirilen veya bildirilmediği durumlarda, ön ödemeli konut satışlarında 6 milyon Türk Lirası, diğer satışlarda ise 1 milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanacak.

"DOĞRUDAN SATIŞ“ YÖNTEMİ YASALAŞIYOR

Teklif ile bugüne kadar yönetmelikle uygulanan "doğrudan satış" yöntemi de yasalaşacak. Buna göre, doğrudan satış şirketleri sermaye şirketi olarak kurulamayacak. Bu düzenleme ile saadet zinciri olarak bilinen ve yasal olmayan satış yöntemlerinin yaratacağı mağduriyetlerin önüne geçilecek.

Teklifte, Bankacılık Kanunu'nda da değişiklikler öngörülüyor. Bu düzenlemeyle, tüketicilerin banka şubelerine gitmeden, konut ve tüketici kredisi gibi imkanlara ulaşabilmesi ve hesap kapatabilmesi, bilişim veya elektronik haberleşme cihazları üzerinden gerçekleştirilebilecek.

ELEKTRONİK TİCARETE YENİ DÜZENLEMELER

Teklifte, işletmelerin ürünlerini yurt dışı pazarlara ulaştırmalarını kolaylaştıran elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının sınır ötesi elektronik ticaret faaliyetlerinin yanı sıra yüksek teknoloji yatırımlarının teşvik edilmesi amaçlanıyor. Bu kapsamda, pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışlar ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından teşvik belgesi alınarak yapılan yatırım harcamalarının toplamının iki katının lisans ücretinin hesaplanmasına esas teşkil eden net işlem hacminden indirilmesine yönelik düzenlemeler yapıldı.

Adil rekabet ortamının ve sektörün çok oyunculu yapısının korunması amacıyla yapılan düzenlemeyle, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcısının net işlem hacminin, kanun kapsamında yer alan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarının net işlem hacimlerinin toplamını ifade eden ve Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) verileri kullanılarak Bakanlıkça hesaplanan elektronik ticaret hacminin yüzde 20'sini aşmaması şartı getirildi.

2024 yılı lisans ücretinin hesaplanmasında, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcısının pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışlar ile yatırım teşvik belgesi alınarak gerçekleştirilen yatırım harcamalarının toplamının 4 katının, 2025 yılı için ise bu harcamaların 3 katının net işlem hacminden indirilmesi öngörülüyor.

TENMAK’IN GELİRLERİNE YENİ DÜZENLEME

Teklif ile Anayasa Mahkemesi'nin, Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu'nun (TENMAK) kuruluşuna ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin "Kurum gelirleri" başlıklı maddesinin iptal kararı dikkate alınarak, kurumun gelirlerine ilişkin düzenlemeler yapıldı.

TENMAK'ın gelirleri; genel bütçeden yapılacak Hazine yardımları, kurum faaliyetlerinden elde edilecek gelirler, yayın gelirleri, kuruma ait taşınır veya taşınmaz malların gelirleri, işletme ve şirketlerden aktarılan gelirler, radyoaktif atık yönetimi için kuruma ödenen bedeller, fikri ve sınai mülkiyet haklarından elde edilen gelirler, kuruma yapılacak her türlü yardımlar, bağışlar ve vasiyetler olacak.

Kurum, görev alanıyla ilgili konularda insan kaynağının yetiştirilmesi ve geliştirilmesini sağlamak amacıyla Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen üst limitler dahilinde, diğer mevzuatta yer alan sınırlamalara tabi olmaksızın kurum tarafından çıkarılan yönetmeliğe göre ödül ve burslar verebilecek.