ABD'den Suriye'ye yaptırım hamlesi: Şartlar masada

Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Suriye ile uzun yılların ardından ilk doğrudan üst düzey temasını gerçekleştirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan Natasha Franceschi, 18 Mart’ta Brüksel’de Suriye Dışişleri Bakanı Esad el-Şibani ile görüştü. Reuters’ın haberine göre Washington, Şam yönetimine yaptırımları hafifletmek için belirli şartlar sundu.

WASHİNGTON’UN ŞAM’DAN TALEPLERİ

ABD’li ve Suriyeli kaynaklara göre, Washington'un öne sürdüğü başlıca koşullar şunlar:

• Suriye’nin elindeki kimyasal silahları tamamen imha etmesi,
• Yabancı savaşçıları yönetimden uzaklaştırması,
• ABD’li gazeteci Austin Tice’ın bulunmasına yardımcı olacak bir bağlantı kişisi ataması,
• Terörle mücadelede daha fazla iş birliği yapması.

Bu şartların karşılanması halinde ABD, Suriye’ye sınırlı yaptırım muafiyetleri tanıyacağını iletti.

YAPTIRIMLARDA NE GİBİ DEĞİŞİKLİKLER OLACAK?

ABD’nin planları arasında mevcut ticari muafiyetleri iki yıl daha uzatmak, yeni bir genel lisans yayımlamak ve Suriye’nin toprak bütünlüğünü destekleyen bir açıklama yapmak bulunuyor. Ancak Washington, bu adımların uygulanması için kesin bir takvim sunmuş değil.

ŞAM NE İSTİYOR?

Suriye yönetimi, yaptırımların tamamen kaldırılmasını talep ediyor. Beşar Esad’ın Aralık 2024’te devrilmesinin ardından kurulan geçici hükümet, ekonomik toparlanma için yaptırımların kaldırılmasını kritik görüyor. Ancak ABD yönetimi içinde bu konuda görüş ayrılıkları yaşanıyor.

WASHİNGTON’DA BÖLÜNME: DİPLOMASİ Mİ, SERTLİK Mİ?

Beyaz Saray ve Dışişleri Bakanlığı, Suriye’ye yaklaşım konusunda farklı tutumlar sergiliyor. Beyaz Saray’daki bazı yetkililer, geçici hükümetin bazı isimlerinin geçmişte radikal gruplarla bağlantılı olabileceği gerekçesiyle temkinli yaklaşırken, Dışişleri Bakanlığı diplomatik bir yol izlenmesi gerektiğini savunuyor.

İSRAİL FAKTÖRÜ VE ABD’NİN TEMKİNLİ TAVRI

İsrail’in, ABD’ye Suriye’nin zayıf ve parçalı kalması gerektiği yönünde baskı yaptığı iddia ediliyor. Ancak Washington, İsrail’in bu politikasına tam anlamıyla katılmış değil.

SURİYE EKONOMİSİNDE KIRILGAN DENGE

Siyasi istikrarsızlık, Suriye ekonomisine ağır bedeller ödetti. 2016’daki darbe girişimi ve 2024’teki iç çatışmalar, ülkenin finansal sistemini derinden sarstı. JPMorgan ve BNP Paribas gibi finans kuruluşlarının analizlerine göre, Suriye ekonomisi hâlâ zayıf olsa da makro göstergeler tamamen çöküş sinyali vermiyor. Ancak sıkı para politikası ve kırılgan kur yapısı nedeniyle toparlanmanın sınırlı kalabileceği belirtiliyor.