Büyük market zincirlerine boykot! İsveçliler 'Kaybedecek bir şeyimiz yok' dedi

Geçtiğimiz pazartesi başlayan ve 7 gün boyunca devam eden boykot, ülkenin en önde gelen marketlerinden Willys, Lidl, Hemköp ve Coop'u hedef aldı. Protestoya katılanlar, bu marketlerden alışveriş yapmayarak fiyat artışlarına dikkat çekmeyi amaçladı.

'KAYBEDECEK HİÇBİR ŞEYİMİZ YOK'

Boykotun öncülerinden aktivistler, sosyal medya üzerinden yaptıkları çağrıda, "Kaybedecek hiçbir şeyimiz yok ama kazanacak çok şeyimiz var. Gıda devleri ve büyük üreticiler bizim sırtımızdan milyarlarca dolar kâr ederken, fiyatlar akıl almaz seviyelere ulaştı." ifadelerini kullandı.

GIDA FİYATLARINDA REKOR ARTIŞ

Bağımsız ürün takip sitesi Matpriskollen'in verilerine göre, son ayda gıda fiyatlarındaki artış dikkat çekici seviyelere ulaştı:

Çikolata ürünlerinde yüzde 9,2 artış
Yemeklik yağda yüzde 7,2 artış
Peynirde yüzde 6,4 artış
Süt ve kremada yüzde 5,4 artış

2022 Ocak ayından bu yana bir İsveç ailesinin yıllık gıda harcamaları 30 bin kron (yaklaşık 114 bin TL) arttı. Kahve fiyatlarının sembolik eşik olan 100 krona (yaklaşık 380 TL) ulaşması bekleniyor. İsveç İstatistik Kurumu'nun verilerine göre, bu durum fiyatlarda dörtte bir oranında bir artışa denk geliyor.

MARKETLER VE SİYASETÇİLER KARŞI KARŞIYA

Boykota katılanlar, fiyat artışlarının büyük marketlerin ve üreticilerin piyasada hakimiyet kurarak rekabeti engellemesinden kaynaklandığını savunuyor. Market zincirleri ve gıda şirketleri ise savaş, jeopolitik krizler, emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar ve iklim krizini gerekçe gösteriyor.

Boykotun önde gelen isimlerinden öğrenci aktivist Filippa Lind, "Bu bir dayanışma hareketi. Hükümetin devreye girerek, rekabeti engelleyen oligopol yapısını kırması gerekiyor." dedi.

SİYASİ ARENADA BOYKOT TARTIŞMASI

Boykot, İsveç siyasetinde de büyük yankı uyandırdı. Sosyal Demokrat Parti'den Mikael Damberg, "Bugün İsveç'te sıradan aileler, günlük yaşamlarını devam ettirebilmek için tasarruf hesaplarını boşaltıyor ve borçlanıyor." diyerek mevcut hükümeti eleştirdi.

Maliye Bakanı Elisabeth Svantesson ise "2022'den bu yana enflasyonun düştüğünü, ancak gıda fiyatlarının hala yüksek olduğunu" kabul etti. Ocak ayında %0,6 olan enflasyonun Şubat'ta %1,3'e çıktığını belirtti.

Kırsal İşler ve Altyapı Bakanı Peter Kullgren ise yerli gıda üretimini artıracak ve rekabeti genişletecek bir paket üzerinde çalıştıklarını söyledi ancak boykotları desteklemediğini belirtti.

BOYKOT DEVAM EDECEK Mİ?

Eylemciler, İsveç'in en büyük market perakendecisi ICA ve süt üreticisi Arla'yı önümüzdeki üç hafta boyunca boykot edeceklerini ve bu sürecin daha fazla şirketi kapsayacak şekilde genişletileceğini belirtiyor.

TikTok ve Instagram gibi sosyal medya platformlarında yayılan boykot çağrılarının etkisinin devam edip etmeyeceği ise önümüzdeki günlerde netleşecek.