İsrail, Gazze’de 'zorunlu göç' için hazırlık yapıyor! Arap ülkelerinden diplomatik hamle

Derleyen: SÜEDA İLKER

İsrail, Gazze Şeridi’ndeki geniş çaplı bir Filistinli göçü için hazırlıklara başladığını duyurdu. ABD Başkanı Donald Trump’ın önerisi doğrultusunda şekillenen bu plan, uluslararası arenada büyük tepki topladı. Başta Mısır olmak üzere birçok ülke, Filistinlilerin zorla yerinden edilmesine karşı diplomatik girişimler başlattı.

Filistin yönetimi ve uluslararası toplumun büyük bir kısmı, Trump’ın önerisini reddederken, planın Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkını kalıcı olarak engelleyeceğinden ve bölgeyi istikrarsızlaştıracağından endişe duyuyor. Mısır, bu tür bir hareketin İsrail ile olan barış anlaşmasını tehdit edebileceği uyarısında bulunarak planı reddetti.

SUUDİ ARABİSTAN’DAN NET MESAJ

Washington’un Orta Doğu’da İsrail ile Arap dünyası arasındaki ilişkileri normalleştirme çabalarına rağmen, Suudi Arabistan Filistinlilerin zorla göç ettirilmesine kesin bir şekilde karşı çıktı. Riyad, İsrail ile herhangi bir diplomatik normalleşme sürecine girmeyeceğini ve bağımsız bir Filistin devleti kurulmadan bu yönde bir adım atmayacağını duyurdu.

Filistinliler ise Gazze’yi terk etmeye niyetleri olmadığını vurgularken, New York merkezli Human Rights Watch ve diğer insan hakları örgütleri, Trump’ın planını “etnik temizlik” olarak nitelendiriyor.

"GÖÇ GÖNÜLLÜ OLACAK"

İsrail hükümeti ise Trump’ın önerisini memnuniyetle karşılıyor. İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, ordunun Gazze’den büyük ölçekli Filistin göçünü kolaylaştıracak hazırlıklara başladığını belirtti. Katz, “Kara sınır kapılarında geçişleri sağlamak için çalışmalara başladık. Ayrıca deniz ve hava yoluyla da çıkışlar için özel düzenlemeler yapılacak” dedi. Ancak sahada bu hazırlıklara dair henüz somut bir işaret bulunmuyor.

MISIR KULİSLERDE HAREKETE GEÇTİ

Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi, Trump’ın planına kamuoyu önünde bir yanıt vermemiş olsa da Kahire yönetimi, bu plana karşı yoğun bir diplomatik kampanya yürütüyor. İsrail’in Hamas’a karşı 15 ay süren askeri harekâtı sonrasında büyük ölçüde yıkılan Gazze’nin yeniden inşası konusu gündemdeyken, Mısır yetkilileri Trump’ın önerisine kesin olarak karşı olduklarını bildirdi.

Diplomatik kaynaklara göre, Kahire yönetimi ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Dışişleri Bakanlığı ve ABD Kongresi'ne planın kabul edilemez olduğunu aktardı. Mısırlı yetkililer aynı zamanda İngiltere, Fransa ve Almanya gibi Batı Avrupa ülkelerine de bu mesajı iletti. Kahire’de bulunan bir Batılı diplomat, “Mısır, bu planı ulusal güvenliğine yönelik ciddi bir tehdit olarak görüyor” dedi.

ABD, TRUMP’IN TEKLİFİNE GERİ ADIM ATTIRDI

Trump, Gazze nüfusunun büyük bir kısmını başka ülkelere “kalıcı” olarak yerleştirmeyi ve ABD’nin bölgeyi temizleyerek “Orta Doğu’nun Rivierası” haline getirmesini önerdi. Ancak Washington’dan gelen son açıklamalar, Trump’ın teklifinin geçici bir çözüm olarak değerlendirildiğini ve ABD askerlerinin sahaya inme gibi bir planın gündemde olmadığını vurguladı.

Mısırlı yetkililer ise Filistinlilerin göç ettirilmeden Gazze’nin yeniden inşa edilebileceğini savunarak, Batı Şeria ve Doğu Kudüs'ü de kapsayan bağımsız bir Filistin devletinin kurulması gerektiğini ifade etti.

İsrail hükümeti ise Filistin devletinin kurulmasına karşı çıkarken, Gazze ve Batı Şeria üzerindeki güvenlik kontrolünü elinde tutacağını açıkladı. İsrail, Doğu Kudüs’ü 1967’de ilhak etmiş ve başkenti olarak ilan etmişti. Ancak bu karar uluslararası toplumun büyük bir kısmı tarafından tanınmıyor.

ARAP ÜLKELERİNDEN ORTAK RET

Geçtiğimiz hafta Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri dışişleri bakanlarını bir toplantıda bir araya getirdi. Görüşmeler sonucunda, Filistinlilerin Gazze ya da Batı Şeria’dan zorla göç ettirilmesine karşı ortak bir tutum sergilendi.