Trump'ın yeni hedefi UCM: 'Mahkemeye yaptırım' için düğmeye bastı

Kasım 2024’te UCM, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu hakkında tutuklama kararı çıkardı. Kararın gerekçesi, Hamas’ın Ekim 2023’te İsrail’e düzenlediği saldırının ardından Gazze’de yaşanan olaylardı. Ancak ne ABD ne de İsrail UCM’ye üye ülkeler arasında yer alıyor.

Trump yönetimi, UCM’nin Netanyahu ve eski savunma bakanı Yoav Gallant hakkında verdiği kararların hukuki bir dayanağı olmadığını savunarak, mahkemenin yetkisini aştığını iddia etti. Kararnamede, “UCM'nin ABD ya da İsrail üzerinde yargı yetkisi yoktur” denilerek, bu adımın uluslararası hukukta tehlikeli bir emsal oluşturduğu vurgulandı.

BEYAZ SARAY’DA KRİTİK GÖRÜŞME

Trump’ın imzaladığı yaptırım kararnamesi, İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Washington ziyaretine denk geldi. Netanyahu, Beyaz Saray’da Trump ile görüştükten sonra Kongre üyeleriyle de bir araya geldi.

Kararnameye göre, ABD hükümeti UCM’nin “ihlallerinden” sorumlu olanlara yaptırım uygulayacak. Bu yaptırımlar arasında mal varlıklarının dondurulması, UCM yetkililerinin ve aile bireylerinin ABD’ye girişinin yasaklanması da yer alıyor.

İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARI TEPKİLİ

Trump’ın hamlesi insan hakları savunucuları tarafından sert tepkiyle karşılandı. Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği’nden avukat Charlie Hogle, kararnamenin uluslararası adaletin önünü tıkayacağını belirterek şunları söyledi:

“Dünyanın dört bir yanındaki insan hakları ihlallerinin mağdurları, adalet aramak için Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne başvuruyor. Başkan Trump’ın kararnamesi, bu insanların hakkını aramasını zorlaştırıyor.”

Hogle ayrıca, “Bu emir, ifade özgürlüğüne de darbe vuruyor. ABD’deki insanlar, herhangi bir ülkede işlenen insan hakları ihlallerine karşı mahkemeye destek verdikleri takdirde ciddi cezalarla karşı karşıya kalabilir” ifadelerini kullandı.

ABD VE UCM İLİŞKİSİ

ABD uzun süredir UCM’ye mesafeli yaklaşıyor. 2002 yılında çıkarılan bir yasa, Pentagon’a UCM tarafından tutuklanan ABD vatandaşlarını veya müttefiklerini kurtarma yetkisi verdi.

Trump yönetimi, UCM’nin Afganistan’da ABD’yi de kapsayan savaş suçları soruşturmasını başlatan eski başsavcı Fatou Bensouda’ya yaptırım uygulamıştı. Ancak Başkan Joe Biden, göreve geldiğinde bu yaptırımları kaldırdı ve mahkemeyle sınırlı iş birliği sürecini başlattı.

Özellikle UCM’nin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında savaş suçu suçlaması yöneltmesinin ardından ABD’nin mahkemeye yaklaşımı daha ılımlı hale gelmişti. Ancak Trump’ın yeni kararnamesi, Washington ile UCM arasındaki gerilimi yeniden tırmandırdı.

AVRUPA’DAN DESTEK MESAJI

Trump’ın kararı Avrupa’da da yankı uyandırdı. Hollanda hükümeti, diğer UCM üyesi ülkelere mahkemeye yönelik baskıyı azaltmak için iş birliği yapma çağrısında bulundu.