İstanbul depremi Türkiye ekonomisini nasıl etkiler? Marmara Bölgesi için kritik uyarılar

17 Ağustos 1999 tarihinde merkez üssü Gölcük olan 7,8 büyüklüğündeki depremde resmi rakamlara göre 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti. İstanbul’da da ciddi şekilde hissedilen bu deprem, Türkiye’de "deprem gerçeğini" kamuoyunun gündemine taşıdı. Ardından 12 Kasım 1999’da Düzce’de meydana gelen 7,5 büyüklüğündeki depremde 763 kişi yaşamını yitirdi.

Son 100 yılda Türkiye’de 7’nin üzerinde büyüklüğe sahip 16 deprem yaşandı. Bunlardan 2011 Van Depremi’nde 644, 6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş merkezli depremlerde ise resmi verilere göre 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti. Bu büyük felaketler, yapı stoğundaki sorunları ve afetlere hazırlık eksikliğini yeniden gündeme taşıdı.

MARMARA VE İSTANBUL'UN TÜRKİYE İÇİN ÖNEMİ

NÜFUS YOĞUNLUĞU

Türkiye nüfusunun yüzde 31’i Marmara Bölgesi’nde, yüzde 18’i ise yalnızca İstanbul’da yaşıyor.
2024 yılı itibarıyla Türkiye'nin toplam nüfusu 85 milyon 664 bin 944 kişi. Bu nüfusun 15 milyon 701 bin 602’si İstanbul’da, 26 milyon 549 bin 840’ı ise Marmara Bölgesi’nde bulunuyor.

EKONOMİK GÜÇ

TÜİK verilerine göre 2023 yılında İstanbul, 8 trilyon 60 milyar 358 milyon TL ile en yüksek Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’ya (GSYH) sahip oldu. İstanbul, Türkiye GSYH’sinin yüzde 30,4’ünü tek başına oluşturdu. Marmara Bölgesi’nin toplam GSYH içindeki payı ise yüzde 44’e ulaşıyor. Kişi başına GSYH sıralamasında ise Kocaeli, 516 bin 460 TL ile ilk sırada yer aldı.

SANAYİ YOĞUNLUĞU

2017 yılı verilerine göre, Türkiye’deki sanayi işletmelerinin yüzde 41’i Marmara Bölgesi’nde bulunuyor. Bu işletmelerin yüzde 55,3’ü ise İstanbul’da yer alıyor. Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun 151’i İstanbul’da, İstanbul dahil 243’ü ise Marmara Bölgesi’nde faaliyet gösteriyor.

KONUT VE YAPI STOKU

Türkiye genelinde 2021 yılı itibarıyla 25 milyon 329 bin 833 hane bulunuyor. Bunların yüzde 43’ü, yani 11 milyon 14 bin 393’ü, 2000 yılı öncesinde inşa edilmiş yapılar. İstanbul’da ise 4 milyon 755 bin 86 hane bulunuyor ve bu hanelerin yüzde 47’si 2000’den önce yapılmış. Türkiye’deki toplam hanelerin yüzde 19’u İstanbul’da, yüzde 32’si ise Marmara Bölgesi’nde yer alıyor.