Türkiye'de doktor krizi derinleşiyor: OECD'de son sıradayız

Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD) tarafından hazırlanan verilere göre, Türkiye’de her 1000 kişiye yalnızca 2,3 doktor düşerken, OECD ortalaması 3,7 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye, bu oranla Meksika ve Kolombiya’nın da gerisinde kalarak son sıraya yerleşti.

Listenin en üst sıralarında ise Yunanistan (6,6 doktor), Portekiz (5,7 doktor) ve Avusturya (5,5 doktor) bulunuyor. Avrupa ülkelerinin çoğunda bu oran 4 ila 5 doktor seviyesinde seyrederken, Türkiye’deki düşük rakam, sağlık hizmetlerinde büyük bir açık yaratıyor.

HEKİM GÖÇÜ REKOR KIRIYOR

Türkiye’den yurtdışına göç eden doktor sayısı her yıl artıyor. Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) paylaştığı verilere göre, 2023 yılında yurtdışında çalışmak için başvuran doktor sayısı 3.025’e ulaştı. Bu, günde ortalama 8 doktorun Türkiye’yi terk ettiği anlamına geliyor.

2024’ün ilk üç ayında ise 692 doktor yurtdışına çıkış için belge aldı. Bu sayı, 2022’de 2.685 iken, 2023’te 3 binin üzerine çıkarak son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Göç eden doktorların en çok tercih ettiği ülkeler arasında Almanya, İngiltere ve Kanada öne çıkıyor. Uzmanlara göre, Türkiye’de zor çalışma koşulları, sağlıkta şiddet, düşük maaşlar ve mesleki baskılar doktorları başka ülkelere yönlendiriyor.

DOKTORLAR TÜRKİYE’Yİ NEDEN TERK EDİYOR?

Türkiye’de hekimlerin yurtdışına gitmesine neden olan başlıca etkenler şunlar:

• Yoğun Çalışma Şartları: Kamu hastanelerinde doktor başına düşen hasta sayısı OECD ülkelerine kıyasla çok yüksek. Birçok doktor, günde 70 ila 100 hastaya bakmak zorunda kaldığını söylüyor.
• Düşük Maaşlar: Türkiye’de hekim maaşları, Avrupa ve ABD’ye kıyasla oldukça düşük. Özel hastaneler ve yurtdışı seçenekleri, doktorlar için daha cazip hale geliyor.
• Sağlıkta Şiddet: Türkiye’de her gün ortalama 5 sağlık çalışanı fiziksel saldırıya uğruyor. Beyaz Kod kayıtlarına göre 2020’de 72 binin üzerinde şiddet vakası yaşandı.
• Mesleki Tatmin Eksikliği: Uzun nöbet saatleri, mobbing ve mesleğin değersizleştirilmesi, Türkiye’de doktorluk yapmayı giderek daha zor hale getiriyor.

SAĞLIK SİSTEMİ TEHLİKEDE

Hekim göçü kontrol altına alınmazsa, Türkiye’de sağlık hizmetlerinde büyük aksaklıklar yaşanabilir. Özellikle uzman doktorların yurtdışına gitmesiyle, bazı devlet hastanelerinde branş eksiklikleri nedeniyle polikliniklerin kapandığı bildiriliyor.

Türkiye’de hasta başına düşen doktor sayısının OECD ortalamasının altında olması nedeniyle, yurtdışına giden her doktor, sağlık sistemindeki yükü daha da artırıyor. Uzmanlar, gerekli önlemler alınmazsa, Türkiye’nin sağlık sektörünün ciddi bir krizle karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulunuyor.

ÇÖZÜM NE?

Uzmanlar, hekimleri ülkede tutmak için çalışma şartlarının, maaşların ve güvenliğin iyileştirilmesi gerektiğinivurguluyor. Aksi takdirde, hem nitelikli doktor kaybı sürecek hem de sağlık sisteminde telafisi zor yaralar açılacak.

TTB’nin yaptığı, “göçü durdurmak yerine ‘giderlerse gitsinler’ demek utanç vericidir” açıklaması, sorunun ciddiyetini bir kez daha gözler önüne seriyor. Türkiye’de sağlık sistemi, doktorların hak ettiği şartların sağlanmasıyla ayakta kalabilir.