Tarım ilaçlarından kurtulmanın 3 etkili yolu! Karbonat, sirke ve tuz gerçekten işe yarıyor mu?

Yapılan bilimsel araştırmalar, sebze ve meyvelerde bulunan pestisitlerin yalnızca anlık zararlara değil, aynı zamanda uzun süreli maruziyet sonucunda gelişen kronik hastalıklara da zemin hazırladığını gösteriyor. Dr. Derya Uludüz, “Tarım ilaçları, diyabetden astıma; kanserden kısırlığa kadar pek çok sağlık sorununu beraberinde getirebiliyor” diyerek, pestisit kalıntılarının azaltılmasının önemine dikkat çekti.

HANGİ ÜRÜNLERDE PESTİSİT RİSKİ DAHA YÜKSEK?

Uzman, bazı meyve ve sebzelerin yapısal özellikleri nedeniyle pestisit kalıntılarını daha fazla bünyesinde saklayabileceğini belirtiyor:

Çilek: İnce ve gözenekli yapısı, pestisitlerin meyve içine kolayca nüfuz etmesine neden oluyor. Yapılan çalışmalarda çileklerde 40'tan fazla farklı pestisit türü tespit edilmiş durumda. Özellikle mevsim dışı üretim yapılan çileklerde koruyucu madde kullanımı daha yüksek.

Elma: Tarımsal süreçte defalarca ilaçlanarak haşerelerden korunmaya çalışılan elma, market raflarında daha uzun süre dayanması için mum ve diğer koruyucu kimyasallarla kaplanıyor. Bu kaplama, tarım ilacının meyve yüzeyinde kalmasına yol açabiliyor.

Ispanak: Tarım ilaçlarının bitki dokusuna işleyebildiği ıspanak, kullanılan sularda bulunan ağır metaller (kurşun, arsenik, kadmiyum gibi) ile birlikte tehlikeli kimyasalları da biriktirebiliyor.

Biber: İnce kabuk yapısı, biberlerin pestisitleri hızla emmesine sebep oluyor. Özellikle ticari üretimde raf ömrünü uzatmak için ek koruyucu maddeler kullanılması riski artırıyor.

Narenciye Ürünleri: Mandalina, portakal ve limon gibi ürünlerin kabukları, mum ve diğer koruyucu maddelerle kaplanıyor. Kabuk rendeleme gibi işlemler sırasında bu kimyasallar, tüketicinin vücuduna geçebiliyor.

Havuç: Kök sebzeler doğrudan toprakla temas halinde büyüdükleri için tarım ilaçları ve toprakta bulunan ağır metalleri içine çekme eğiliminde.

DAHA DÜŞÜK PESTİSİT İÇERİĞİNE SAHİP ÜRÜNLER

Bazı ürünler, yapısal özellikleri nedeniyle dış etkenlere karşı daha dayanıklı olup tarım ilacı kalıntısı riski daha düşüktür:

Avokado: Sert ve kalın kabuğu sayesinde dış etkenlere karşı doğal bir bariyer oluşturan avokado, diğer meyve türlerine kıyasla daha az pestisit kullanımına maruz kalır.

Ananas: Dış kabuğunun sağlamlığı, ananasın iç kısmının tarım ilacı kalıntılarından korunmasını sağlar. Kabuğu soyulduğunda, meyve büyük oranda arındırılmış olur.

Mısır: Doğal kabuk yapısı pestisitlerin mısır tanelerine ulaşmasını engeller. Ancak, genetiği değiştirilmiş (GDO) mısırların kimyasal ilaçlara maruz kalma oranı daha yüksek olabileceğinden, GDO'suz ve organik sertifikalı ürünler tercih edilmelidir.

Kuruyemişler: Badem, ceviz, fındık gibi sert kabuklu ürünler, doğal koruyucu kabukları sayesinde kimyasal kalıntıları büyük ölçüde engeller.

PESTİSİTLERDEN ARINDIRMA YÖNTEMLERİ

Sebze ve meyvelerin üzerindeki tarım ilacı kalıntılarını temizlemenin en etkili yolları arasında doğal temizlik çözümleri yer alıyor. İşte uzmanların önerdiği yöntemler:

Karbonatlı Su Yöntemi:

Uygulama: 1 litre suya 1 yemek kaşığı karbonat ekleyip karıştırın. Sebze ve meyveleri bu karışıma 10 dakika kadar bekletin, ardından bol su ile iyice durulayın.

Etki: Yapılan araştırmalara göre, karbonatlı su pestisit kalıntılarının yüzde 90’ını temizleyebiliyor. İnce kabuklu ürünlerde özellikle etkili olduğu belirtiliyor.

Not: Yeşillikler gibi yapraklı sebzelerde karbonatlı su kullanımı, yaprakların dokusunu bozabileceği için önerilmez.

Sirkeli ve Limonlu Su Yöntemi:

Uygulama: 1 litre suya yarım çay bardağı elma sirkesi ve 1 yemek kaşığı taze limon suyu ekleyin. Karışımı hazırladıktan sonra sebze ve meyveleri 10 dakika bekletin ve ardından durulayın.

Etki: Mum kaplamaları çözmede etkili olsa da, karbonatlı su kadar güçlü değildir. Asidik yapısı sebzelerin dokusunu bozabileceğinden, hassas ürünlerde dikkatli kullanılması gerekmektedir.

Tuzlu Su Yöntemi:

Uygulama: 1 litre suya 2 yemek kaşığı tuz ekleyin. Sebze ve yeşillikleri bu suya 10 dakika kadar batırdıktan sonra bol su ile yıkayın.

Etki: Tuzlu su, hem pestisit hem de zararlı böcek kalıntılarını uzaklaştırmada etkili bir yöntemdir.

YANLIŞ YIKAMA TEKNİKLERİNE DİKKAT

Uzmanlar, bazı temizlik yöntemlerinin sebze ve meyvelerin besin değerini azaltabileceğini ve hatta sağlığa zarar verebileceğini belirtiyor:

Sabun ve Deterjan Kullanımı: Sebze ve meyveleri sabunla veya deterjanla yıkamak, bu kimyasalların meyve ve sebze dokusuna nüfuz etmesine ve sonrasında tüketildiğinde zararlı etkiler yaratmasına yol açabilir.

Sadece Su ile Yıkama: Bazı pestisitler yağ bazlı veya suya dayanıklı formüllere sahip olduğundan, yalnızca su kullanmak kalıntıları tamamen gidermede yetersiz kalabilir.

Uzun Süre Suda Bekletme: Özellikle yapraklı sebzeler, uzun süre suda bekletildiğinde doğal dokularını kaybedebilir ve tatlarında bozulma yaşanabilir. Genellikle 10 dakikayı aşmayan bekletme süreleri idealdir.