Avrupa'da tereyağı krizi büyüyor! Fiyatlar rekor seviyeye ulaştı

Avrupa'da gıda enflasyonu son aylarda hız kesmeden devam ederken, özellikle tereyağı fiyatlarında yaşanan sert artışlar hem tüketicileri hem de ekonomi yönetimlerini zor durumda bırakıyor. Artan maliyetler ve düşen üretim, kıtanın birçok bölgesinde fiyatların rekor seviyelere ulaşmasına neden oldu. Süpermarketler panik alımlarını önlemek için kısıtlamalar getirirken, bazı ülkeler hükümet destekli müdahalelere yöneldi.

Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde tereyağı fiyatları yıllık bazda ortalama yüzde 30 artış gösterdi. Almanya Federal İstatistik Ofisi (Destatis) ise ülkenin en büyük süt ürünleri pazarlarından biri olan Almanya’da tereyağının üretici fiyatlarının yüzde 39,8 oranında arttığını duyurdu. Bu oran, Euro Bölgesi'ndeki yüzde 2,5 seviyesindeki genel enflasyonun çok üzerinde bir artışa işaret ediyor.

MARKETLERDEN TEREYAĞINA KISITLAMA GETİRİLDİ

Avrupa genelindeki birçok süpermarket, tereyağı satışlarında belirli sınırlamalar getirerek her müşterinin en fazla dört paket (250 gramlık) tereyağı almasına izin veriyor. Bunun yanında, bazı marketlerde tereyağı, yüksek fiyatlı lüks gıdalar gibi özel güvenlikli raflarda saklanmaya başlandı.

Tüketiciler ise artan fiyatlar karşısında indirimli kampanyaları takip etmeye yönelirken, süpermarketler de satışlarını artırmak adına promosyonlar düzenliyor. Fiyat dalgalanmaları nedeniyle tüketicilerin bütçelerinde önemli bir baskı oluşmuş durumda.

DONMUŞ TEREYAĞI REZERVLERİ PİYASAYA SÜRÜLDÜ

Tereyağı fiyatlarındaki hızlı yükseliş, bazı ülkelerde siyasi tartışmalara da yol açtı. Polonya'da hükümet, gıda enflasyonuyla mücadele etmek için stratejik tereyağı rezervlerini kullanma kararı aldı.

Mayıs 2025'te gerçekleştirilecek cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde fiyat artışlarını dengelemek isteyen Polonya hükümeti, Aralık 2024'te stratejik stoklardan 1.102 ton tereyağı serbest bırakacağını duyurdu. Polonya Stratejik Rezervler Ajansı, kilosu 7 dolardan satılacak olan tuzsuz dondurulmuş tereyağının işletmelere sunulacağını açıkladı.

ÜRETİMDE DÜŞÜŞ

Tereyağı fiyatlarının yükselmesinde yalnızca talep artışı değil, üretim düşüşü de büyük rol oynuyor. Avrupa’da çiftçiler, artan hammadde ve enerji maliyetleri, düşük süt fiyatları ve yükselen nakliye giderleri nedeniyle üretimde ciddi sıkıntılar yaşıyor.

Bununla birlikte, son yıllarda Avrupa genelinde konsantre yem kullanımının artması, süt yağ oranlarının düşmesine yol açarak tereyağı üretimini olumsuz etkiliyor. Avrupa Birliği’ndeki inek sayısının 2023 itibarıyla 20 milyonun altına gerilemesi, arz tarafındaki baskıyı daha da artırıyor. Özellikle Hollanda ve İrlanda gibi büyük süt üreticisi ülkelerde tarım politikaları nedeniyle şiddetli tartışmalar yaşanırken, çiftçi protestolarının sayısı da giderek artıyor.

Enflasyon Politikaları Tehlikede

Tereyağı fiyatlarındaki dalgalanmalar, Avrupa’daki enflasyon beklentilerini de olumsuz etkiliyor. Özellikle temel gıda maddelerinin fiyatındaki bu tür ani yükselişler, hükümetlerin enflasyonu kontrol altına alma çabalarına zarar veriyor. Ekonomi uzmanları, süt ve süt ürünlerindeki fiyat artışlarının diğer gıda ürünlerine de sıçrayabileceği ve bu durumun uzun vadeli bir enflasyon sarmalına dönüşebileceği konusunda uyarıyor.

Gıda sektöründeki mevcut krizin nasıl çözüleceği konusunda belirsizlik sürerken, önümüzdeki dönemde hükümetlerin tarım ve üretim politikalarında yeni önlemler alması kaçınılmaz görünüyor. Avrupa genelinde üretimi artırmaya yönelik teşviklerin ve sübvansiyonların devreye girmesi, fiyatların dengelenmesi açısından kritik bir rol oynayacak.