ADNKS verileri ortaya koydu: Her 3 kadından 2’si iş gücüne katılamıyor

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, 31 Aralık 2024 itibarıyla Türkiye’de kadın nüfus 42 milyon 811 bin 834, erkek nüfus ise 42 milyon 853 bin 110 olarak kaydedildi. Toplam nüfusun %49,98’i kadın, %50,02’si ise erkeklerden oluştu. Kadın nüfus oranı 60-74 yaş grubunda %52’ye yükseldi. Türkiye genelinde doğuşta beklenen yaşam süresi 77,3 yıl olurken, kadınlarda 80,0 yıl, erkeklerde ise 74,7 yıl olarak hesaplandı.

Ulusal Eğitim İstatistiklerine göre, 2023 yılında 25 yaş ve üzerindeki bireylerin ortalama eğitim süresi Türkiye genelinde 9,3 yıl oldu. Bu oran kadınlarda 8,6 yıl, erkeklerde ise 10,1 yıl olarak belirlendi. Yükseköğretim mezunu bireylerin toplam nüfus içindeki payı %24,4 olurken, kadınlarda %22,7, erkeklerde ise %26,2 olarak ölçüldü.

KADINLARIN ÇALIŞMA HAYATINA KATILIMI SINIRLI KALIYOR

Hanehalkı İşgücü Araştırması’na göre, 2023 yılında 15 yaş ve üzerindeki bireylerde iş gücüne katılım oranı %53,3 olarak hesaplandı. Kadınların katılım oranı %35,8’de kalırken, erkeklerde ise bu oran %71,2 olarak ölçüldü.

Eğitim seviyesi arttıkça kadınların iş gücüne katılımı da yükseldi. Okuryazar olmayan kadınlarda iş gücüne katılım %13,8 iken, lise altı eğitim alan kadınlarda %26,8, lise mezunu kadınlarda %37,4, mesleki veya teknik lise mezunlarında %45,0, yükseköğretim mezunlarında ise %68,9’a çıktı.2023 yılında istihdam edilen bireylerde yarı zamanlı çalışanların oranı %10,2 olurken, bu oran kadınlarda %16,1, erkeklerde ise %7,3 oldu.

Cinsiyetler arası ücret farkı en fazla %17,4 ile yükseköğretim mezunlarında gözlemlendi. En düşük fark ise %13,2 ile ilkokul ve altı mezunlarında ortaya çıktı. Üst ve orta düzey yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012’de %14,4 iken 2023 yılında %20,6’ya yükseldi.

HER ÜÇ KADINDAN BİRİ YOKSULLUK RİSKİ ALTINDA

2024 yılı Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri’ne göre, Türkiye nüfusunun %29,3’ü yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında yaşıyor. Bu oran kadınlarda %31,5 iken, erkeklerde %27,1 olarak kaydedildi. 18-64 yaş grubuna bakıldığında, yoksulluk riski kadınlarda %29,5, erkeklerde ise %23,1 oldu.

Yaşam Memnuniyeti Araştırması’na göre, 2024 yılında yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken kendini güvensiz hissedenlerin oranı %25,7 olarak ölçüldü. Kadınların %35,9’u, erkeklerin ise %15,2’si gece yalnız yürürken güvensizlik hissi yaşadığını belirtti. Evde yalnız olduklarında kendilerini güvende hissetmeyenlerin oranı ise kadınlarda %8,4, erkeklerde %3,1 oldu.

EVLENME YAŞI YÜKSELDİ

2024 yılı Evlenme İstatistiklerine göre, kadınların ilk evlenme yaşı 25,8, erkeklerin ise 28,3 olarak kaydedildi. Ortalama evlenme yaşının en yüksek olduğu il kadınlarda 29,1 yaş, erkeklerde ise 31,9 yaş ile Tunceli oldu. En düşük ilk evlenme yaşı kadınlarda 23,3 yaş ile Ağrı, erkeklerde ise 26,5 yaş ile Şanlıurfa olarak belirlendi.

Borsa İstanbul’da işlem gören en büyük 50 şirketin (BIST 50) yönetim kurullarındaki kadın oranı 2016’da %12,2 iken, 2024 itibarıyla %19,4’e yükseldi. Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden kadın AR-GE personel sayısı 2023 yılında 99 bin 195 kişi olarak kaydedildi ve toplam AR-GE personelinin %34,1’ini oluşturdu. Sektörlere göre kadın AR-GE personeli oranı, yükseköğretimde %47,7, kamu sektöründe %29,6, özel sektörde ise %27,8 olarak belirlendi.